ببینید | شنیدن صدای تاریخ

میگویند تنها صداست که میماند! میماند اما از گاهی هم از یادها میرود. شتاب شگفت تکنولوژی در دهههای گذشته باعث شده حداقل در عرصه فناوری بسیاری از صداها دیگر به گوش ما نرسد. نسل این صداها در خاطره جمعی ما رو به انقراض برود و هر جا هم که آن را از اتفاق شنیدیم ذهن ما کوچ کند به زمانه رواج این صداها. مثلا یکی از صداهای منقرض شده عرصه تکنولوژی حداقل برای ایرانیان چند ثانیه زمانی است که روزگاری طول میکشید تا کاربران تازه اینترنت به این شبکه جهانی وصل شوند. صدایی که حالا با پیشرفت تکنولوژی کاربردی ندارد اما هر زمان که به گوش برسد ما را به زمان اینترنت دایالآپ خواهد برد یا صدای اسپیکرهای قدیمی حالا با ظهور اسپیکرهای مجهز بدون نویز به نوعی فراموش شدهاند اما شنیدن آن ما را به زمان نه چندان طولانی استفاده از آن خواهد برد. از این دست صداها کم نیستند، فکرش را بکنید حتی صدای بوق اشغال تلفن هم دیگر در بسیاری از نقاط جهان تبدیل شده است به صدایی نوستالژیک. امروز نگاهی داشتهایم به برخی از این صداها که در دیگر شنیده نمیشوند اما همچنان وجود دارند! شماره گیر تلفن هنوز حتی تلفنها دیجیتال نشده چه برسد که با لمس آن شمارهگیری کنیم. یکی از صداهای منقرض شده نوستالژیک برای ما همین برگشت شمارهگیر تلفنهای قدیمی به جای قبلی خودش است وقتی که انگشتمان را از شمارهگیر برداشتهایم! ماشین تحریر دستی هنوز هم که هنوز است وقتی میخواهیم فردی را در شمایل یک نویسنده چیرهدست تصور کنیم او را نشسته پشت یک ماشینتحریر دستی تصور میکنیم، از آن دست صداهایی که با وجودی که دیگر شنیده نمیشود اما همچنان حس خوبی برای ما دارد. دکمه کانال تلویزیون کنترل تلویزیون امروز یک ابزار معمولی است اما زمان اختراع آن به عنوان یک معجزه از آن یاد میشد! صدای تعویض کانال تلویزیون با همین اختراع بود که دیگر شنیده نشد. آن هم صدای دکمه کانال تلویزیونهای پرشکوه پارس که ایرانیها خوب به یاد دارند. گرامافون مشکلدار! یکی از پرتکرارترین صداها مربوط به سوزن گرامافون بود! آنقدر که این مشکل از این حوزه بیرون آمد به ضربالمثلی تبدیل شد. اگر کسی یک موضوعی را مدام تکرار میکرد از او میپرسیدند « سوزنت گیر کرده؟» همین اشاره معطوف به صدایی است که دیگر در این روزها شنیده نمیشود. اینترنت دایال آپ! یکی از عجیبترین صداهای نوستالژیک که دیگر به گوش نمیرسد مربوط به زمان اتصال به اینترنت دایال آپ است. صدایی که هر چقدر گوش خراش بود اما به شکل متناقضی پیامآور شادمانی اتصال به این شبکه جهانی بود. نسل این مودمها منقرض شد و این صدا حالا یک خاطره دور به نظر میرسد. فلاپی دیسک! انگار فلاپی دیسک مربوط به صدسال پیش است در حالی که عمری 20 ساله دارد. این فلاپیهای (که خیلی زود هم خراب میشدند) بار جابهجایی بسیار محدودی در انتقال اطلاعات را به دوش میکشیدند. لحظه ذخیره داده روی فلاپیها از جمله صداهای خاطرهانگیز از میان رفته است.